KÁSO ÑEMOMBE’U: JAKAVERE YPYKUE

Ohai: David Galeano Olivera

Leer original (hacer clic) en: http://cafehistoria.ning.com/profiles/blogs/k-so-emombe-u-jakavere-...

Leer también en: http://dgaleanolivera.wordpress.com/kaso-nemombeu-jakavere-ypykue/

     Jakavere niko ha’e upe guyra oñemoña’ivéva, ha upévare oje’evavoi ho’ahague hi’ári Ñandejára pochykue. Oiko ysyry térã karugua oĩha rupi. Oñemohyġuatã haġua ho’u sevo’i, ju’i, yso hamba’e.

     Guyra Jakavere oguereko -mayma guyra ha mymbakuéra ogue­rekoháicha- hembiasakue omombe’úva mba’érepa upéicha pe heko­ve.

     Ymaite ndaje oikova’ekue ko’árupi, hogamíme, peteĩ karai, he­mbireko ha ita’yrakuéra; ha jeko imboriahutereíanga, mba’evevoi nosẽimiva’erã hendaġuáme ichupekuéra. Ndaikatúikuri itenonde hikuái ha ndaikatúi avei ohupyty hemikotevẽ. Vaicha ku jéta oje’eha oikovavoi hendivekuéra. Opa umi mba’e ohecha ha oñandu avei guyra Jakavere Ypykue omoirũva chupekuéra hogamíme.

     Peteĩ ára omano sapy’a upe karai rembireko, ha uperiremínte iko’ẽ omano mokõive ita’ýra. Upéi katu kavaju peteĩmi oguerekóva ha vakami hembýva chupe ha oguerohoryetéva omanónte avei ichugui, ha upeicha mbeguekatúpe omanomba mymbakuéra oguerekova’ekue.

     Umi mba’e ojehupa rire, tyre’ỹ ha py’akangy reheve oikókuri upe karaimi. Mba’evevoi ndojaposevéikuri ndoguerekovéigui mavavépe. Guyra Jakavere ypykue mante omoirũ ichupe jehasavaípe. Upeicha­háguinte, peteĩ jey iko’ẽ omano avei upe karai. Vare’águi ndaje omanóraka’e.

     Hekove aja jeko upe karai katuetei oñembyasymíva’ekue katui upe Guyra Jakavere Ypykue rovake ha ndaje kóva ojapysakaporãmiva’erã hese. Koichaite ndaje oñembyasýmiva’erã upe karai: “Omano che rernbireko, omano che ra’ykuéra, omano che rymba kavaju ha che rymba vaka ahayhuetéva. Che rymba jagua ñembyahýigui ojukákuri mbarakajápe. Omano mboyve che mbarakajami ojuka avei vare’águi angujápe. Angujami va’ekue avei che rembi’u. Ko’áġa ndaguerekovéi mba’eve. Opa so’o, opa yva, opa temitỹ. Che irũ guyra Jakavere Ypykue mante ndacherejái. Aikuaa amanotaha ha upéva ojehu vove yvate gotyo ahava’erã, upépeko oime yvápe che rendaġua. Peteĩ mba’e ajerure Ñandejárape, tove tachereraha guyra Jakavere Ypykue ndive. Ani ha’e opyta ha’eño, tyre’ỹ.

     Ko’ã mba’e ndaje oikũmbyporãkuri guyra Jakavere Ypykue, ha upevarevoi niko oiméne ndoikekuaái iñakãme pe ijarakue ñemano, ha ndogueroviáigui upe mba’e, tyre’ỹ opyta ohekávo ichupe.

     Jakavere Ypykue oikuaágui ijára ohohague yvágape ndaje oiko ko’aġaite peve oikundaha yvága rape; ha ohechaga’úgui upe karaimíme, oiko oveve yvate gotyo ha upéi oguejyjey, ha péicha oiko sapy’arei ojuhúramo ġuarã ijarakuépe yvága rape rupi.

     Upevarevoi niko avei oñehendúrõ guyra Jakaverépe vaicháku oñembo’éva térã katu opurahéiva. Upéicha jave ndaje oha’ãhina ijára ñe’ẽnguemi, oiméne Jakavere oimo’ã upe karai ombohovaitaha ichu­pe.

     Ndapegueroviáiramo pejesarekónte hese ha pehechakuaáta añe­teha ko mombe’umi. Opa umi mba’e rehe ndaje Jakavere ndovevéi ambue guyramimi oveveháicha.