OJOHAYHÚVA ÁRA – DÍA DE LOS ENAMORADOS

Ohai: David Galeano Olivera

Leer original (hacer clic) en: http://cafehistoria.ning.com/profiles/blogs/ojohayh-va-ra-d-a-de-lo...

Leer también en: http://dgaleanolivera.wordpress.com/ojohayhuva-ara-dia-de-los-enamo...

 

     Heta tetâme, ára 14 jasykôi jave, ojegueromandu’a OJOHAYHÚVA ÁRA, avei oñembohérava MBORAYHU ÁRA. Tekove ñaimemíva guive ko yvórape niko japorohayhu ha jahechauka upe mba’e guasuete heta hendáicha: kunu’û, ñehetû, tesay, pukavy, popyhy, añuâ, purahéi, ñe’êpoty térâ jopói rupive. Mborayhu niko ñañandu. Ha’e ñande’aho’i jave niko ñaimo’âvoi ñane korasô opepe hatâve ha pya’evéva; upéicha avei, ñanderoryve ha ñandepireporâve. Ndaiporichéne mba’e iporâvéva mborayhu jehechaukágui. Ñepyrûrâme jahayhu ñande sy ha ñande rúpe, upéi ñane angirûmimíme ha tenondeve gotyo jaheka ha jajuhu peteî mborayhu jára ha hendive ñambojoaju ñande rekove ikatúramo ñamano meve. En varios países, el día 14 de febrero se celebra el DÍA DE LOS ENAMORADOS, también conocido como DÍA DEL AMOR. Todos los que vivimos en este mundo amamos a alguien y lo demostramos de varias maneras: con mimos, besos, lágrimas, sonrisas, con un apretón de manos, abrazos, canciones, poesías o regalos. El amor se siente. Cuando él nos envuelve sentimos más intensos y acelarados los latidos del corazón; asimismo, nos sentimos más contentos y más animados. De hecho no existe algo más bello que la demostración del amor. Inicialmente amamos a nuestra madre y a nuestro padre, luego a nuestros amigos y más adelante buscamos, hasta encontrar, a la dueña o dueño de nuestro amor a quien unimos nuestra vida de ser posible hasta la muerte.

 

 

     Upéicha avei 14 jasykôi ojegueromandu’a Valentín Marangatu ára, oikova’ekue Roma-pe, ary 300 rasami rupi, Hesukirito rire. Avarepavê Gelasio I, Kirito Tupâo motenondehára, ndaje upe omoñepyrûva’ekue pe arete Valentín rérape ary 498-pe ha upe guive ojejapójepi pe vy’aguasu hérape. Valentín ndaje omomendámi ñemiháme umi ojohayhúvape. Claudio II, Roma myakâhára uperôgua, ndoipotavéikuri oiko ñemenda. Valentín ojejukákuri peteî ára 14 jasykôi, opytáva -upe guive- ojohayhúva árarô. Oî avei he’íva kóva ha’eha mborayhu jasy guyrakuéra oñemoñavégui ko jasýpe. Igualmente, el 14 de febrero se recuerda el día de San Valentín, quien vivió en Roma, hacia el año 300 después de Cristo. El Papa Gelasio I, cabeza de la Iglesia Catolica Romana, fue quien inició en el año 498 la celebración del día de San Valentín que sigue vigente hasta hoy. Cuentan que Valentín casaba a escondidas a los enamorados de su tiempo debido a la prohibición del casamiento resuelta por el Emperador Claudio II. Valentín fue ejecutado un 14 de febrero que quedó -desde entonces- como el día de los enamorados. Otros dicen que febrero es el mes del amor ya que en su transcurso las aves se emparejan y procrean.

 

 

ooo000ooo

 

NE RENDÁPE AJU

Ombopurahéi: José Asunción Flores – Ohai: Manuel Ortíz Guerrero

I

Mombyry asyetégui aju ne rendápe nemomorâségui,
ymaite guive reiko che py'ápe che esperanza-mi.
Mborayhu ha y'uhéigui amanombotáma ko'ápe aĝuahêvo,
tañesûna ndéve ha nde poguivepa chemboy'umi.

II

Yvotýnga'u hína ko che rekove,
aipo'o haĝua rojapi pýpe.

He'íva nderehe los karia'ykuéra pe imandu'á rupi,
kuña nderorýva música porâicha naimbojojahái.

III
Chékatu ha'éva cada ka'aru nderehe apensárô,
ikatuva'erâ nipo che ichugui añembyesarái.

Che azucena blanca ryakuâvurei,
eju che azucena torohetûmi.

IV

Ku clavel potýicha neporâitéva repukavymírô,
ne porâitevéva el alba potýgui, che esperanza-mi.
Na tañemondéna jazmin memetégui che rayhuhaĝuáicha,
ha ku che keguýpe che azucena blanca che añuâmi.

V

Yvotynga'u hína ko che rekove,
aipo'o haĝua rojapi pýpe.

Yvága hovýicha nde resa iporâva che tormento-râ nga,
nde juru ojogua ku y potîkurúrô rosa pytâite,
ndéicha avei porâva ne hermana-va’erâ niko umi estrella-kuéra,
nderechasetéguinte moimbijoáva cada pyhare.

 

Rehendusérô “Ne rendápe aju”, José Asunción Flores ha Manuel Ortíz Guerrero mba’e (Los Troveros de América rupive), ehesakutu ko’ápe: https://www.youtube.com/watch?v=V0a-cbZKohY

 

ooo000ooo

 

CHE KUÂIRÛ RESA

Francisco Martín Barrios

I

Mba’eguasuetéko ko che akâme oikéva

Ajepy’apy ha ndavy’avéi

Che ke ha che páype nacherendavéi

Ndaikuaaivoínte ko chéve ojehúva

II

Kyhápe añeno jahechápa ake

Ha mantérei añemyatymói

Chepijohapa, che’yuhéi, cheremói

Ha ambojopyru kyha ha inimbe

III

Asê ajeity ku kapi’ipépe

Che po mokôivépe añemoakângyta

Mbyja oîháicha entéro aipapa

Jahechápa upéicha apyta akemi

IV

Ha pe che resa ikâmbarei

Oimentevoi ko che akâ ojo’óva

Ku kuâirû resáicha cherehe oikóva

Ñaimo’â ohapýva pe che korasô

V

Kokuehe aháma ahecha pa’i

Hi’âitégui upérô añemombe’u

He’imínte chéve “Reporohayhu

Pohâ Paraguáy emendavoi”

VI

Upévako hína pe chéve ojehúva

Tupâsy memby chemoakânundúva

Ku oguatakuévo pehechánga’u

Ha’ete ipepóva ko anome’û

VII

Yvoty oîháicha okukúi hapépe

Pe hûmby otytýi, pe hesa omimbi,

Ha ñane enkantáva omymýiva ohóvo

Ikamisa guýpe mokôi jeruti

VIII

Hague rokyûmba pe hova yke

Hetyma kyrŷi porâite guasu

Ikambuchimípako pe ijuru

Ha’érô ichupe “Ta’u che eirete”

IX

Apoi nde ári yvytu pepo

Che ñe’ênguemi tohendu ha’e

Ko che mba’asy che resa rupi oike

Ha che korasôme ojehaitypo.

 

Rehendusérô “Che kuâirû resa”, Francisco Martín Barrios mba’e, Federico González Escobar ñe’ême, ehesakutu ko’ápe: https://www.youtube.com/watch?v=BUeGhjFSxYQ

 


 

ooo000ooo

 

OÑONDIVE

David Galeano Olivera

I

Ñaime oñondive

Ñamaña ovetâre

Okápe ijaraipa

Okýta, otiri, osunu,

Oipeju yvytu, oñepyrû oky

Ñande katu ñaime oñondive

Ñamaña ovetâre.

            II

Nde chendive, che nendive

Mokôive oñondivemi

Oky, otiri osunu,

oipeju yvytu, otyky mbarete

ha’étama ndéve ha ajejokojey

Mba’éichapiko ha’ekuaa ndéve

Ndajuhúi umi ñe’ê

Jepémo aheka.

Ndajuhúi umi ñe’ê.

Upeichavérô jepe,

Nde chendive, che nendive

Mokôive oñondivemi.

III

Ojoypypeténiko ñaime

Ha che katu ndajuhúi umi ñe’ê

Mamóiko ohopa hikuái chehegui.

Añandu umi ne ñe’ême

Avei ahecha nde resamimíme

Nde avei upeichaite reñanduha cherehe

Rehechaukagua’u chéve umi ama resa

Osyrýva yvyra roguemimíre

Mba’éiko ajapóta, añeporandu

Mbeguevéma oky

Ojoypypeténiko ñaime

Ha che katu ndajuhúi umi ñe’ê

Mamóiko ohopa hikuái chehegui.

IV

Tuichaite mba’e niko upe mborayhu

Opa ñanembopy’a mirî

Amaña nderehe, remaña cherehe

Nereñe’êvéi. Rekirirî.

Opi. Ndokyvéima. Kangy asy oipeju yvytu

Rohetû. Añandujey che ñe’â otytýi

Ymaite guive niko nañanduvéikuri.

Tuichaite mba’e niko upe mborayhu

(20 jasypa 1989)

 

ooo000ooo

 

TE AMO

Norma Galeano Núñez

Te amo, te lo digo con el corazón

Te quiero, te lo digo con el alma

Me gustas, te lo digo con la boca

Te adoro, te lo digo con mis actos

            Amar, es lo más sublime que hay

Querer, es lo más noble tener

Gustar, más que una amistad

Adorar, es lo más bello que hay

Tenerte, es el tesoro más hermoso

Que quiera conservar con

“Alegría, amor y felicidad”

            Amarte, sin ti a mi lado no vale la pena

Quererte, sin más ni menos me llevaría a la muerte

Gustarme, solo tú, nadie mas

Adorarte, la locura me llevaría a la conclusión de raptarte

Mas daría lo que fuese, para que estuvieses

Conmigo hasta la muerte.

 

 

ooo000ooo

 

AMOR

Norma Galeano Núñez

Cada vez que ma hablas

Siento que mi mundo se ablanda

Con tan solo escuchar tu voz

Cada vez que me miras

Siento que me derrito

Con tan solo una mirada tuya

Cada vez que me rozas

Siento que naufrago en tu piel

Con tan solo un roce de palabras

Cada vez que estamos juntos

Siento que estoy tocando el mismo cielo

Con solo una palabra de amor que me des

Entonces amor mío, no juegues conmigo

Sueña conmigo y sentirás lo que siento

Estando contigo.

 

 

Visitas: 408

Comentar

¡Necesitas ser un miembro de RedDOLAC - Red de Docentes de América Latina y del Caribe - para añadir comentarios!

Participar en RedDOLAC - Red de Docentes de América Latina y del Caribe -

IFC-RedDOLAC

Campus Virtual RedDOLAC

Su Constancia RedDOLAC

Anuncie sus Congresos o servicios Educativos en RedDOLAC

Consúltenos al correo: direccion@reddolac.org

Contáctenos

Participe en la sostenibilidad de RedDOLAC

Canal de audio RedDOLAC

RedDOLAC

Organizaciones

Su constancia de RedDOLAC

Gracias por su visita

© 2024   Creado por Henry Chero-Valdivieso.   Tecnología de

Emblemas  |  Reportar un problema  |  Términos de servicio